Teftâzânî Şerhu’l-Makâsıd’ın mukaddimesinde Hz. Ali’nin bir sözüne

atıf yapar. Hz. Ali şöyle der: “Allah şu kimseye merhamet etsin; o ki ‘nere-
den geldiğini” ve “nerede durduğunu’ ve ‘nereye gittiğini’ bilir.”

Kelam ve metafizik esas itibariyle insanın bu üç sorusunun cevabını
araştırır: nereden geldin, nerede duruyorsun ve nereye gidiyorsun?
Teftâzânî öyle görünüyor ki kelam ve metafizik konularını ele aldığı
Şerhu’l-Makâsıd’ı altı bölüme (maksad) ayırırken bu üç soruyu dikkate
almıştır. İlk iki bölümü (bilmesi ve var olması açısından) insanın nereden
geldiğine, üç ve dördü (araz ve cevheriyle) insanın nerede durduğuna,
beş ve altıyı da (Allah, peygamber ve âhiret inancıyla) insanın nereye
gittiğine tahsis ettiği söylenebilir.

Teftâzânî’ye göre Hz. Ali’nin sözü “mebde”, “meâd” ve “mâ beyne-
hümâ”nın bilgisine işaret eder. Kelâmın ilk bölümleri mebde, ara bölüm-
leri meâş, son bölümleri de meâd bilgisini hâvîdir. Ezcümle Teftâzânî’yi

okumak bir duayı seslendirmek demektir: Kim ki mebde, meâş ve meâd
bilgisiyle kelâmı tahsil ederse Allah ona merhamet etsin!