İslam tarihindeki üç meşhur Şems’ten biri kabul edilen Şemseddîn-i Sivâsî, “Şems-i
Sivâsî” ve “Şems-i Azîz” şeklinde de tanınmıştır. Biraz esmerce oluşundan dolayı “Kara
Şems” lakabıyla bilinen Sivâsî, Tokat’ın Zile ilçesinde 926/1520’de dünyaya gelmiştir. Zile,
Tokat ve İstanbul’da eğitimini tamamlayan Sivâsî, İstanbul’da Sahn-ı Semân Medresele-
ri’nden birinde bir süre müderrislik yapmıştır. Amasyalı Hacı Hızır Efendi, Ezinepazarı’nda
faaliyetleri yürüten Şeyh Muslihuddîn Efendi (öl. ?) ve Abdülmecîd-i Şirvânî’ye (öl.
972/1564) hizmetlerinin ardından memleketi Zile’de irşâd faaliyetlerine başlayan Sivâsî,
Sivas’ta cami, tekke ve diğer hayır kurumları inşa ettiren Sivas Valisi Koca Hasan Paşa’nın
daveti üzerine Sivas’a hicret etmiş ve vefatına kadar buradaki tekke ve camide irşâd
faaliyetlerini sürdürmüştür. Sivâsî, 1006/1597’nin Rebiülevvel ayında Sivas’ta vefat
etmiştir.
Sivâsî, Halvetiyye tarikatının zikir usulü olan esmâ-i seb’aya “el-Kâdir”, “el-Kavî”,
“el-Cebbâr”, “el-Mâlik” ve “el-Vedûd” isimlerini ekleyerek on ikiye çıkarmış ve bu adımıyla
Halvetiyye tarikatının Şemsiyye koluna giden yolu açmıştır. O, Halvetiyye tarikatında
beyaz çuha ve keçe üstüne siyah dikişli olarak kullanılan tâc-ı şerifi, sarı renkli keçe ve
çuha olarak değiştirmiş, tepesine de bir düğme koydurmuştur. Onun yolunda tâc, dört
ter(e)k üzerine kırk dal esasına göre düzenlenmiştir. Abdülmecîd-i Sivâsî ve Receb-i
Sivâsî gibi isimlerin de yer aldığı yirmi dört kişiye hilâfet görevi veren Sivâsî, başta İstan-
bul, Ankara, Kayseri ve Kırşehir gibi şehirler olmak üzere Anadolu’nun farklı noktalarında
bu halifelerini görevlendirerek yolunu neşretmiştir. Velûd bir müellif olan Sivâsî’nin
yirmi dört eseri tespit edilmiştir.
Bu çalışmada Şemseddîn-i Sivâsî’nin hayatı, eserleri, tarîkatı, halîfeleri, tasavvufî
görüşleri, izini takip ettiği bazı kimseler, yaşadığı dönem ve sonrasında etkilediği bazı
isimler üzerinde durulmuştur. Akademik bir usulle ve bütüncül bir bakış açısıyla
Sivâsî’nin fikir dünyasını tespit etmeye yönelik olarak kaleme alınan eser itikâdî, ahlâkî,
siyâsî, askerî ve kültürel tesirleri ile tarihte derin izler bırakan bir sûfînin fikir dünyasının
ve tesirlerinin fotoğrafını çekmeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak gayesiyle gerek
Sivâsî gerekse Sivâsîler ailesine dair çalışmalar devam etmektedir. Bu kitap çalışması, bu
serinin ilk çalışması olarak kabul edilebilir.